Vachtkleur Merle

Achtergrond

Merle is een veelkleurig vlekpatroon van witte, bruine en zwarte haren. Zwart is hierbij volledig of plaatselijk verdund waardoor het grijs tot blauwig lijkt.

Merle australische herder. Credits: Ted Van Pelt

Uiterlijk (fenotypisch) worden er meerdere types onderscheiden. In volgorde van toenemende dilutie: cryptisch, atypisch, standaard en harlekijn. Een mutatie thv PMEL17 gen (aka SILV gen) veroorzaakt de vorming van een afwijkend eiwit in pigmentcellen (melanocyten) waardoor de pigmentproductie verhinderd wordt en de cellen uiteindelijk afsterven. Eén mutant allel (heterozygoot) volstaat om het patroon tot expressie te laten komen.

De mutatie (SINE insertie) bevat een element (poly(A)/oligo(dT) staart) waarvan de lengte correleert met de graad van dilutie: hoe langer, hoe sterker de dilutie. Bovendien is dit deel zeer gevoelig aan kopieerfouten waardoor de lengte van de mutatie niet alleen kan verschillen (korter of langer) tussen ouders en nakomelingen, maar ook binnen hetzelfde individu. Dit verklaart eveneens het voorkomen van mozaïekvormen met drie of meer allelen.

• Cryptisch merle zijn zelf niet merle maar kunnen wel merle nakomeling hebben omwille van verlenging van de mutatie;
• Atypisch merle is een vorm van merle maar donkerder (minder verdund) dan standaard merle. Paradoxaal wordt dit type merle ook soms aangeduid als “diluted”;
• Standaard of klassiek merle;
• Harlekijn merle of tweed vertoont vlekken van meerdere tinten van dezelfde of verschillende kleuren met (harlekijn) of zonder witte zones (tweed).

Er is geen harde grens tussen deze verschillende expressies. Hoe meer gemuteerde genen en hoe langer het variabele deel hoe sterker de pigmentvorming verstoort is en hoe meer wit in de vacht zal verschijnen.

Rassen waarbij merle voorkomt zijn Shetland Sheepdog, Collie, Border Collie, Australische herder, Cardigan Welsh corgi, Catahoula Leopard hond, teckel (dapple), Duitse Dog, Bergamasco Sheepdog en Pyrenese herder. Voorbeelden

Merle is ook geassocieerd met blauwe of verschillend gekleurde ogen. Helaas is er ook een gezondheidsaspect: merle en vooral dubbel merle (homozygoot) gaat gepaard met een verhoogd tot hoog risico op oog- en gehoorafwijkingen met blind- en doofheid tot gevolg. Om dubbel merle te vermijden worden merle x merle kruisingen (ook cryptisch) afgeraden.